برجام آغازی بر اختتام اتحاد راهبردی واشنگتن و متحدان غربی
محفل: بااینكه خروج دولت دونالد ترامپ از برخی توافق های بین المللی منجر به بروز اختلاف نظرهایی میان اروپا و واشنگتن شد اما تاثیر چندانی در هم پیمانی میان آنها نداشت اما در بین تمامی این توافق ها، برجام بعنوان توافقی تاریخی و ثمره دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی ایران، تنها توافقی است كه اروپایی ها حاضر نیستند از آن عبور كنند و تن به خواسته دولت ترامپ دهند.
ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید تا کنون، از پیمان های بین المللی مختلف شامل توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران(برجام)، پیمان اقیانوس آرام، پیمان اقلیمی پاریس، سازمان یونسکو، توافق نیویورک، شورای حقوق بشر، قطع بودجه آژانس امدادرسانی و کاریابی آوارگان فلسطین (UNRWA)، پیمان نفتا، پیمان منع موشک های هسته ای میان برد (INF)، پیمان آسمان باز و سازمان جهانی بهداشت (WHO) خارج شده و هرکدام واکنش هایی را از طرف جامعه جهانی از متحدان اروپایی واشنگتن به دنبال داشته است اما هیچ کدام به اندازه توافق هسته ای آتش اختلاف ها را شعله ورتر نکرده است؛ توافقی که به جهت منافع بسیاری که دارد همیشه از طرف شرکای اروپایی برجام مورد حمایت قرار دارد.
تروئیکای اروپایی که تابحال بارها در مقابل سیاست یکجانبه گرایی دولت دونالد ترامپ بر حمایت خوداز توافق هسته ای تاکید کرده اند در آخرین اقدام خود، روز گذشته - جمعه - اقدام آمریکا در بازگرداندن تحریم ها مقابل ایران را فاقد اثر قانونی عنوان کردند.
انگلیس، فرانسه و آلمان در نامه ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید نمودند که تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم ها فاقد «تاثیر قانونی» است و تعلیق تحریم ها پس از ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) نیز ادامه خواهد یافت.
این موضع مشترک در حالی اعلام شده است که ایالات متحده آمریکا ادعا کرده که همه تحریم های سازمان ملل مقابل ایران باز گشته است. این ادعای دولت ترامپ از طرف هیچ یک از کشورها مورد توافق قرار نگرفته است. اروپایی ها به صراحت اعلام نموده اند تحریم های سازمان ملل مقابل ایران همچنان لغو شده باقی خواهد ماند.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هم در نامه ای به شورای امنیت اعلام نموده است به سبب "عدم قطعیت"، نمی تواند در زمینه اقدام آمریکا در بازگشت تحریم های ضد ایرانی سازمان ملل اقدامی انجام دهد.
نمایندگان تروئیکای اروپایی در سازمان ملل با اشاره به اینکه این کشورها به «اجرای کامل» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایبند هستند، گفتند: ما تلاشی خستگی ناپذیر برای حفظ توافق هسته ای داشته ایم و همچنان به آن متعهد می مانیم.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ کشورش را از برجام خارج کرد و به مشارکت واشنگتن در این توافق تمام کرد. او سپس همه تحریم های رفع شده بواسطه این توافق را مقابل ملت ایران بازگرداند؛ اقدامی که خلاف مقررات بین المللی و نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تایید برجام بود.
در ماه های اخیر آمریکا کوشش کرد تا تحریم تسلیحاتی ایران را که ماه اکتبر تمام می شود، در شورای امنیت تمدید کند اما این تلاش با شکست مواجه گردید. در همین حال، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا مدعی است که واشنگتن، مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را با نامه ای که ماه گذشته به این شورا داد، فعال کرده است.
اما کشورهای اروپایی به همراه چین و روسیه و همین طور ریاست این شورا تاکید نمودند که مکانیسم ماشه فعال نشده است؛ برای اینکه ایالات متحده دیگر مشارکت کننده برجام به شمار نمی رود.
این سه کشور همین طور سه شنبه گذشته با صدور اطلاعیه ای مشترک در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی بر ضرورت یافتن چاره دیپلماتیک برای حفظ و تداوم برجام تاکید نمودند. دولت های اروپایی عضو برجام در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه و توسعه بین الملل انگلیس منتشر شد بار دیگر بر تداوم پایبندی خود به این توافق تاکید نمودند.
«دیان دجانی» رئیس وقت شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه آگوست نیز اعلام نمود: «با توجه به مخالفت ۱۳ عضو با خواسته آمریکا درباره مکانیسم ماشه مقابل ایران، اجماعی وجود ندارد و نمی توان اقدام بیشتری انجام داد». این موضع سپس از طرف «عبدو آباری» رئیس جدید و نیجری شورای امنیت باز هم تکرار شد.
اخیرا، خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که رئیس جمهوری آمریکا در کوشش های خود برای اعمال تحریم های گسترده مقابل کره شمالی توانست حمایت اعضای شورای امنیت را کسب کند، اما در موضوع ایران منزوی شد. در صورتیکه شورای امنیت سازمان ملل متحد در موضوع کره شمالی هم رای بود، اصرار دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در خصوص اینکه بازگشت همه تحریم های سازمان ملل مقابل ایران را فعال کرده، با مخالفت حدودا همه اعضای شورای امنیت روبه رو شده است.
وزیر امور خارجه انگلیس هم به اختلاف نظر دو کشور درباره برجام و بازگرداندن تحریم ها مقابل ایران اشاره و اشاره کرد: توافق هسته ای تا زمانی که پیمان جدیدی با ایران منعقد نشود به قوت خود باقی می ماند.
«دومینیک راب» در اندیشکده شورای آتلانتیک آمریکا تصریح کرد که دولت لندن برجام را دور نخواهد انداخت.
وزیر دفاع انگلیس هم که اخیرا با اعتراف به طلب قانونی ۴۰۰ میلیون پوندی ایران در پرونده قدیمی تانک های «چیفتن» خبرساز شده است، هفته گذشته اظهار داشت: کشورش از برجام حمایت می کند، چون این امر امکان بهبود اوضاع در خلیج فارس را فراهم می آورد.
«بن والاس» با اعلان اینکه برای تضمین تداوم تجارت بوسیله تنگه هرمز باید از مقررات بین المللی پیروی، اشاره کرد: استمرار تردد آزاد در تنگه هرمز برای انگلیس و تمام اروپا در اولویت است.
فرانسه هم که پیش تر بعنوان کشور میانجی در حل اختلاف های تهران و واشنگتن بارها پا پیش گذاشته و همیشه بر حمایت پاریس از برجام تاکید کرده در کنار دو متحد اروپایی دیگرش همچنان بر این عزم خود مصمم بوده و این عزم را در اظهارات مقامات این کشور در سطوح مختلف شاهد می باشیم.
«دنیس بوشارد» دیپلمات کهنه کار فرانسوی و مشاور امور خاورمیانه در موسسه روابط بین الملل فرانسه هفته گذشته اصرار کرد تکاپوی آمریکا برای بازگردان تحریم ها مقابل ایران و از بین بردن برجام، اعتبار اتحادیه اروپا را بعنوان یکی از ذینفعان این توافق به چالش می کشد.
بوشارد سفیر پیشین فرانسه در اردن و کانادا، در مصاحبه ای اختصاصی با روزنامه «لوفیگارو» که روز دوشنبه گذشته انتشار یافت، در تشریح دلیلهای مخالفت پاریس با سیاست های سختگیرانه واشنگتن درمورد پرونده هسته ایران اشاره کرد: تحریم های آمریکا موضع اصولی تهران را تغییر نخواهد داد.
«فرانسوا نیکولو -François Nicoullaud » تحلیلگر و سفیر پیشین فرانسه در ایران اشاره کرد اقدامات کینه توزانه دولت واشنگتن مقابل ایران، موضع اروپایی ها را در حفظ برجام بعنوان یکی از اولویت های خود، تغییر نخواهد داد.
روزنامه فرانسوی «لاکروا» هم در یکی از تازه ترین شماره های خود به نقل از فرانسوا نیکولو که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ بعنوان سفیر فرانسه در تهران حضور داشت، نوشت: ادعای مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در خصوص اینکه اعمال مجدد تحریم های سازمان ملل مقابل ایران به زودی اجرایی می شوند و همین طور ادعای ایالات متحده در خصوص توسل به اعمال قوانین فراسرزمینی خود برای جلوگیری از فروش اسلحه به ایران، فقط ادعایی جنجالی است؛ این اقدام کینه توزانه ایالات متحده موضع اروپایی ها در خصوص حفظ برجام را که یکی از اولویت های خود می دانند، تغییر نخواهد داد.
«ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه هم بیستم شهریور با تاکید بر بی اعتبار بودن اقدام آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه مقابل ایران، خواهان رویکرد مشترک اروپا در حفظ برجام شد.
برجام در صورتیکه پنجمین سال حیات خودرا پشت سر گذاشته است و به سبب خروج آمریکا از آن و اعمال مجدد تحریم ها و در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری از یکسو و بی عملی اعضای باقی مانده در برجام برای تامین منافع ایران، امیدها برای بقای آن برای خیلی از افراد به حداقل رسیده و بعضی از آن بعنوان پیکر نیمه جان نام می برند، باز آنقدر قدرت، استواری و توان دارد که توانسته آمریکا را در رسیدن به هدف خود ناکام بگذارد.
یک روزنامه فرانسوی با اشاره به یکجانبه گرایی و تک روی های واشنگتن در مقابل تهران، در گزارشی به نقل از « آرون دیوید میلر » دیپلمات و مشاور پیشین وزارت امور خارجه آمریکا نوشت: این سیاست، واشنگتن را از دوستانش بیش از پیش جدا جدا می کند.
روزنامه «لوریان لو ژور» فرانسه در تحلیلی به قلم «سولیما مردم بی - Soulayma Mardam Bey» نوشت: ایالات متحده در یک طرف میدان قرار گرفته و در طرف دیگر، دیگر حدودا همه. واشنگتن با نزدیک شدن به زمان اختتام تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل مقابل ایران که مقرر است روز ۱۸ اکتبر/ ۲۷ مهر صورت گیرد، جدا از همه ایستاده است. پیش نویس قطعنامه دولت ترامپ برای تمدید تحریم تسلیحاتی مقابل ایران در شورای امنیت شکست خورد. کاخ سفید ماه آگوست هیچ دردسری برای ارائه آخرین کارت خود نداشت: مکانیسم ماشه، مکانیسمی که به ایالات متحده اجازه می دهد برای بازگرداندن مجدد تمام تحریم های پیشین مقابل ایران به مشارکت اولیه خود در توافق وین که میان جمهوری اسلامی و غربی ها در سال ۲۰۱۵ منعقد شد، استناد کند. روز یکشنبه مهلت یک ماهه از زمان آغاز فرآیند آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه تمام می شود.
دولت ترامپ بعد از اختتام دادن به مشارکت خود در برجام، در هفته های اخیر تلاش نموده مانع از به انتها رسیدن محدودیت تسلیحاتی مندرج در پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شوند. بدین جهت ابتدا یک قطعنامه ۱۳ صفحه ای ارائه داد که با مخالفت کلی اعضای شورا روبه رو شد، در نتیجه وادار شد مفاد آنرا به کلی حذف و در ۴ بند عرضه کنند که هدف اصلی آن تداوم محدودیت تسلیحاتی فعلی ایران بود. این پیش نویس قطعنامه هم نتوانست حد نصاب لازم برای تصویب را به دست آورد بطوریکه از ۱۵ عضو شورای امنیت ۱۳ عضو با قطعنامه آمریکا مخالفت کردند.
با تحمل این شکست، مایک پمپئو در ۳۱ مرداد ماه امسال با سفر به نیویورک و حضور در سازمان ملل متحد، بعنوان بالاترین مقام دیپلماسی آمریکا، نامه درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه را به رئیس شورای امنیت ارائه داد.
چند روز بعد، در نشست روز سه شنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد بطور رسمی اعلام گردید باتوجه به نظر مخالف اکثریت قریب به اتفاق اعضا با درخواست آمریکا، اقدام دیگری برای آن نمی تواند صورت گیرد و اینگونه آمریکا بار دیگر در عرصه بین المللی با شکست دیگری در مقابل ایران مواجه گردید.
آمریکایی ها در شورای امنیت سازمان ملل متحد دست کم درباب موضوع ایران سخت تنها شده اند و اگر نبود رای مثبت دولت دومنیکن در ماجرای پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، واشنگتن هیچ متحدی دربین اعضای این شورای بین المللی نداشت که خواسته های نامشروع آن در قبال ایران را همراهی کند. با وجود گذشت نزدیک به سه ماه از نشست فصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برجام، دولت ترامپ در رسیدن به هدف خود و ایجاد اجماعی بین المللی در مقابل ایران ناکام مانده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب