تلاش مسكو برای نجات شورای امنیت از رهگذر حفظ برجام
مقام های ارشد روسیه به تلاشهای خود در مورد حفظ برجام شدت بخشیده اند. تحلیل گران مسائل بین المللی اعتقاد دارند مسكو بقای توافق هسته ای با ایران را تضمینی برای حفظ اقتدار شورای امنیت می داند.
تحرکات دیپلماتیک روسیه در جهت حفظ برجام در یک ماه اخیر شدت یافته است. همزمان با مخالفت این کشور با رویکردهای یکجانبه ایالات متحده، کاخ کرملین کوشیده تا با رایزنی های سیاسی، فضایی را ایجاد کند تا تهران و واشنگتن در چارچوبی بین المللی به حل چالش بپردازند.
به اعتقاد تحلیل گران، پیشنهادهای چندباره «ولادیمیر پوتین» و «سرگئی لاوروف» رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه روسیه برای فراهم کردن زمینه مذاکرات مستقیم دو طرف با هدف نجات برجام، پیشگیری از تکروی های دولت دونالد ترامپ و رفع بحران در شورای امنیت صورت می گیرد.
ادامه تقلای آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی
آتش دشمنی ایالات متحده با جمهوری اسلامی ایران آشکارا هر روز تندتر می شود و دولت آمریکا از هیچ تلاشی برای تسلیم سازی تهران دریغ نمی نماید. با وجود شکست چندباره کاخ سفید در شورای امنیت، «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا در نهایت از روز ۲۰ اوت (۳۰ مرداد) سازوکار حل اختلاف برجام (مکانیسم ماشه) را در دستگاه دیپلماسی واشنگتن فعال ساخت.
دولت آمریکا به رغم تداوم مخالفت جامعه بین المللی بخصوص از جانب حداقل ۱۳ عضو شورای امنیت، تهدید کرده است بعد از ۳۰ روز همه تحریم های شورای امنیت سازمان ملل ضد ایران را اجرا می کند و هر کشوری که خواسته های واشنگتن را نادیده بگیرد، مجازات خواهد نمود.
طبق اعتراف خیلی از تحلیل گران، رژیم تحریمی که از جانب ایالات متحده در حال اجرا می باشد، جامع بوده و تحریم های مورد نظر آمریکا در شورای امنیت نکته چندان تازه ای نیست. با این وجود این اقدام در صورت همراهی عملی دیگر کشورها می تواند مانع لغو تحریم تسلیحاتی ایران شود که برپایه برجام مقرر است از ۲۷ مهرماه آخر یابد.
نوع واکنش دیگر کشورها بخصوص روسیه و چین در مقابل آمریکا تابحال نشان داده است که آنها با تصمیم کاخ سفید همراهی نمی کنند اما از منظر برخی تحلیل گران، در این دوره زمانی با عنایت به روند سیال روابط بین الملل، دسیسه های کاخ سفید در کنار فشارهای سیاسی و اقتصادی بر کشورها امکان دارد تحولاتی تازه رخ بدهد.
تلاش برای حفظ اقتدار شورای امنیت
چند روز قبل (سه شنبه ۱۱ شهریور) سرگئی لاوروف در جمع استادان و دانشجویان دانشگاه روابط بین الملل مسکو بار دیگر بر حمایت روسیه از برجام و مخالفت با استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه تاکید نمود. وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به اینکه واشنگتن از این توافق خارج شده و حتی مانع از اجرای آن توسط دیگر کشورها می شود اضافه کرد: ما آماده مذاکره با هر دو طرف برای فراهم کردن زمینه گفت وگوهای مستقیم(بین تهران و واشنگتن) هستیم، اما در صورتیکه هر دو طرف علاقه مند باشند.
اگرچه تحلیل گران هدف عمده روسیه از این پیشنهاد را کوشش برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن و ایجاد ثبات در خاورمیانه و خلیج فارس می دانند اما مذاکره دو طرف از جنبه های گوناگون دیگری هم مهم ارزیابی می شود.
این اولین بار نیست که روسیه تلاش می کند تا از تشدید منازعه بر سر تحریم های ایران بکاهد. سال قبل روسیه پیشنهاد ایجاد مذاکرات بین المللی با همکاری کشورهای خاورمیانه و اعضای شورای امنیت را داد. چند هفته قبل هم بعد از رای گیری قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران، ولادیمیر پوتین پیشنهاد تماس مستقیم بین ایران و آمریکا را عرضه کرد که البته با واکنش مثبت کاخ سفید روبرو نشد. لاوروف هفته قبل هم در تماس با پومپئو بار دیگر چنین پیشنهادی را تکرار کرد.
طیفی از کارشناسان اعتقاد دارند رفع بحران ایران و آمریکا قبل از ضرب الاجل کاخ سفید مانع از زیر سوال رفتن کارکردهای شورای امنیت می شود. از این منظر، ناتوانی شورای امنیت در مقابله با خواست آمریکا ثابت می کند یک قدرت با زورگویی و فشار بر دیگران می تواند نظم مورد نظر خویش را بر جهان تحمیل می کند. این درحالی است که سازمان ملل ادعا دارد به دنبال صلح و ثبات در سرتاسر جهان بر مبنای منافع همه کشورها است.
روسیه و دیگر اعضای دائم شورای امنیت اعتقاد دارند که استفاده خودسرانه و یکجانبه یک عضو از قدرتش در این نهاد، فلسفه وجودی آن که حفظ صلح و امنیت جهانی است نابود می کند. در مورد توافق هسته ای هم پیشبینی می شود این اقدام آمریکا هدف و نتیجه ای جز نابودی برجام را به دنبال نخواهد داشت چونکه با واکنش ایران روبرو می شود.
اروپا پیش تر دریافت که اقدامات ترامپ با هدف فروپاشی برجام صورت می گیرد و بنابراین با خط مشی رئیس جمهوری آمریکا مخالفت کرد. مسکو و بروکسل حالا دریافته اند روندی که کاخ سفید در پیش گرفته است نمی تواند باعث افزایش ثبات و آرامش در منطقه و جهان شود.
از سوی دیگر وزیر امور خارجه روسیه و خیلی از تحلیل گران مسائل بین المللی و حتی «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق ترامپ اعتقاد دارند که تصمیم آمریکا برای برقراری باردیگر تحریم ها می تواند اقتدار شورای امنیت را تضعیف کند. لاوروف اعتقاد دارد این اقدام دستاورد چندانی برای آمریکا نخواهد داشت اما می تواند یک رسوایی بزرگ و شکاف را در شورای امنیت رقم بزند و در نهایت قدرت این نهاد را متزلزل می سازد.
از این رو، وزیر امور خارجه روسیه تلاش دارد با اتخاذ چاره ای میانه و با دعوت از دو طرف اصلی تنش از راه تماس مستقیم مانع از شکست توافق هسته ای ۲۰۱۵ شود که گام مهمی در زمینه کاهش تنش و اشاعه هسته ای بود. به نوشته خبرگزاری چینی «شینهوا» یکی از دلایلی که روسیه پیشنهاد میانجی گری بین ایران و آمریکا را داد، در این سخن لاوروف نهفته است که اظهار داشت: همیشه بهتر است ادعاهای یک طرف به صورت مستقیم بیان شود و همزمان پاسخ ها را هم به صورت مستقیم دریافت کند.
منبع: محفل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب