دانشیار دانشگاه شهید رجایی مطرح كرد:
غدیر نباید به یک روز و رویداد تاریخی فروکاسته شود
به گزارش محفل، عبدالله صلواتی اظهار داشت: غدیر را نباید به یک روز خاص و رویداد تاریخی فروکاست چون غدیر، تجدید عهد با حقیقت است و یک نوع امکان وجودی برای انسان معاصر فراهم می آورد.
به گزارش محفل به نقل از مهر، همزمان با فرا رسیدن عید غدیر خم، نشست «حکمت و غدیر» امکان غدیر برای انسان معاصر به همت گروه فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به صورت مجازی اجرا شد.
سخنران این نشست عبدالله صلواتی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران بود که در رابطه با مبحث «امتداد تمدنی غدیر مبتنی بر منظومه فکری شیعه» سخنرانی کرد. دبیری این نشست هم به عهده سعید حسن زاده دانش آموخته دکتری فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تربیت مدرس بود.
حسن زاده در آغاز جلسه اظهار داشت: یکی از مباحثی که در آثار بعضی از فیلسوفان مورد توجه بوده بحث «نبوت» است که به آن هم از منظر حکمت نظری پرداخته می شده و هم از منظر حکمت عملی. در این مباحث در رابطه با موضوع هایی چون لزوم حضور نبی، اهمیت نبی و جایگاه آن در حکمت عملی و.. صحبت شده است. یکی دیگر از مباحثی که در سنت فلسفه اسلامی مورد توجه بوده بحث جانشین پیامبر بوده است که برخی به آن بیشتر پرداختند و برخی کمتر مثل علامه طباطبایی در بعضی از آثارشان به این مساله پرداختند.
وی اضافه کرد: مؤسسه حکمت و فلسفه در این جهت و باتوجه به اهمیت این مساله نشست ها و جلساتی با مبحث جانشین نبی در ماه های رمضان و محرم برگزار کرده است تا اندیشمندان و متفکران دیدگاه های فلسفی خودشان را پیرامون مباحث دینی مطرح کنند. نشست فعلی سومین نشست با مبحث حکمت و غدیر است. نخستین جلسه با این مساله تیرماه سال ۱۴۰۱ با حضور دکتر صدر، دکتر مرتضی یوسفی راد و محمد سوری انجام شد و نشست بعدی هم تیرماه سال ۱۴۰۲ در قم و تهران انجام شد و در آن نشست ها افرادی چون حجت الاسلام امینی نژاد، عبدالله محمدی و سید احمد غفاری، قاسم پورحسن سخنرانی کردند.
غدیر در سال دهم هجرت باقی نمانده است
پس از این توضیحات، صلواتی سخنرانی خویش را شروع کرد و اظهار داشت: همانطور که از مبحث سخنرانی بنده که «امتداد تمدنی غدیر مبتنی بر منظومه فکری شیعه» است مشخص است در این عرضه من توضیح می دهم که غدیر در سال دهم هجرت باقی نمانده و ما شاهد استمرار آن هستیم و باید باشیم. هم در نگاه و حیات فردی هم در نگاه و حیات سازمانی و اجتماعی.
وی اضافه کرد: به واقعه غدیر میتوان دو نوع نگاه داشت؛ نگاه تاریخی و نگاه وجودی. در نگاه تاریخی، به موضوع هایی همچون تاریخ این رخداد، تعداد مخاطبان حاضر در این واقعه، مکان رخداد و این چنین موارد پرداخته و در نگاه وجودی که مبحث بحث من است به این واقعه با یک نگاه انفسی، وجودی و تویلی پرداخته می شود. برپایه این نگاه ادعا اینست که غدیر، تجلی استمرار پیوند زمین با آسمان است و اگر جریان غدیر نبود تا ابد امکان دستیابی زمینی ها به آسمان به نحوی که شایسته که دوره خاتم است فراهم نمی شد.
صلواتی افزود: در رابطه با مبحث غدیر چند مدل نگاه تقلیل گرایانه وجود دارد؛ یکی از این دیدگاه ها مبتنی براین است که «غدیر» هم مثل بسیاری از رویدادهای تاریخی دیگر در یک زمانی از تاریخ صورت گرفت و بعدش سه روز به طول انجامید و در کمتر از چند ماه هم به فراموشی سپرده شد و مبنای سیاست گذاری چیز دیگری غیر از غدیر شد. برپایه یکی دیگر از این نگاه های تقلیل گرایانه، غدیر فقط یک رویداد تاریخی است و دانشمندان حوزه تاریخ اسلام باید در این زمینه کار کنند. در صورتیکه رویداد غدیر یک رویداد در خودماندگار نیست بلکه تا ابد باید با تاریخ و زندگی ما همراه و همگام باشد. نگاه تقلیل گرایانه دیگری که مطرح است فروکاست غدیر به یک شخص است. به این معنا که غدیر در رابطه با یک پیمان با امام علی (ع) است و فقط هم در این حد قابل بررسی است در صورتیکه برپایه خطبه غدیر، غدیر به یک شخص اختصاص ندارد بلکه یک جریان است. درست است که با شخص شروع می شود اما با یک شخص نمی ماند و بنا بر این پس از رحلت امام علی (ع) هم غدیر ادامه دارد.
این دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در ادامه به یک نوع نگاه تقلیل گرایانه دیگر پرداخت و توضیح داد: نگاه تقلیل گرایانه دیگر فروکاست غدیر به هویت و یک اصل تقویمی است که این نوع نگاه متأثر از دیدگاه کانت است چون در دیدگاه کانت دو اصل وجود دارد؛ تنظیمی و تقویمی. و غدیر هم یک اصل تنظیمی است هم یک اصل تقویمی. این که ما باید بعنوان یک شیعه به غدیر اعتقاد داشته و به آن پایبند باشیم ایمان را می سازد اما در کنار این اصل تقویمی، غدیر یک اصل تنظیمی است به این معنا که در بسیاری از برنامه ریزی و سیاست گذاری ها، غدیر جهت بخش است بنا بر این هم ما باید قدرت تنظیم گری غدیر را به رسمیت بشناسیم و مبنای کار فردی و اجتماعی قرار دهیم.
غدیر؛ یک امکان بزرگ برای بشریت
صلواتی افزود: هم اکنون ما مبحث انتخابات را در پیش داریم این که من باید چه انتخابی بکنم و در گروی انتخابم چه مسئولیتی دارم همگی به شکلی با همان اصل تنظیمی غدیر ارتباط دارد. پس غدیر فقط یک اصل اعتقادی و جشن تقویمی نیست. وقتی به اصل تنظیمی غدیر توجه داشته باشیم آن وقت در مباحث تمدن سازی، جامعه سازی، حکمرانی و.... از آن استفاده می نماییم. آنرا مبنای عمل قرار می دهیم.
وی در ادامه به مبحث خطبه غدیر پرداخت و اظهار داشت: پیامبر اکرم (ص) فرمودند: علی (ع) جنب الله است یا در سوره زمر آمده است: یا حَسْرَتی عَلی ما فَرَّطتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ. واژه «جنب» یعنی ناحیه، نزدیک و قرین. اگر هم «جنب» را به معنای امر بدانیم یعنی علی (ع) و سلاله پاکش تا حضرت حجت امر الهی هستند که باید از آنها اطاعت نماییم.
این نویسنده و پژوهشگر فلسفه اسلامی اضافه کرد: دیدگاهی وجود دارد مبنی براینکه ما زمینی هستیم و تار و پودمان با زمین گره خورده است اما جریان غدیر این دیدگاه را نفی می کند و انسان را از اسارت در زمین نجات می دهد؛ از این جهت، غدیر یک امکان بزرگ برای بشریت است و انسان را از حصرگرایی و عُرفی گرایی نجات می دهد.
صلواتی اشاره کرد: با نگاهی به خطبه غدیر میتوان گفت قرآن کریم از یک منظر جریان غدیر یعنی قرآنی است که مقرر است تا ابد با ما باشد و این قرآن به غیر از انسان کامل نیست. اما نکته فلسفی که در مورد جریان غدیر وجود دارد اینست که نور از خدا به پیامبر (ص) و سپس در امام علی (ع) و نسل های بعدیش تا حضرت حجت جاری شده است. این آیه دلالت های فلسفی پنهان و آشکاری برای عرضه دارد. چیزی که میتوان در حکمت به آن توجه داشت این که نور همان «وجود» و این «وجود» در نظام ملاصدرا مساوی با حق است و صراط مستقیم هم با این نور و وجود ارتباط دارد. هستی، صراط مستقیم و نور محض است ازاین رو جریان غدیر به ما این نکته را می گوید که امام علی (ع) و خاندان پاکش «صراط مستقیم» هستند که ما بعنوان شیعه وظیفه داریم در این صراط حرکت نماییم. در انتها این نکته را هم بگویم در جریان غدیر یک دوره تاریخی تمام و یک دوره ی جدید شروع می شود گویی یک عهد وجودی با عالم تمام می شود یک عهد جدید آغاز می شود.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: غدیر را نباید به یک روز خاص و رویداد تاریخی فروکاست چون غدیر، تجدید عهد با حقیقت و در واقع گشوده بودن آسمان برای بشر از راه ولایت امام علی (ع) و امامان معصوم بعدش است. علاوه براینکه غدیر یک امکان وجودی برای انسان معاصر فراهم می آورد پس ما اگر بخواهیم غدیری باشیم باید در همه رفتار فردی و سازمانی نسبت خودمان را با ولایت و حقیقت مشخص نماییم.
منبع: محفل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب