مروری بر ادوار انتخابات ریاست جمهوری - ۵
انتخابات 68 تنها یک رقیب
به گزارش محفل، پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی مرداد ۱۳۶۸ برگزار شد که به انتها رسیدن جنگ هشت ساله، رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی، انتخاب رهبری جدید و اصلاح قانون اساسی که به افزایش اختیارات رئیس جمهوری و حذف پست نخست وزیری منجر شده بود، همچون خصوصیت های خاص این دوره شناخته می شود.
به گزارش محفل به نقل از ایسنا، بعد از رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی، در حالی که بیشتر از ۳ ماه تا پایان دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای باقی مانده بود، انتخاب ایشان بعنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی از جانب مجلس خبرگان سبب شد تا بار دیگر برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری در دستور کار وزارت کشور قرار گیرد. حجت الاسلام علی اکبر محتشمی پور وزیر کشور وقت در اطلاعیه ای آغاز نام نویسی داوطلبان ریاست جمهوری را از روز چهارشنبه ۷ تیر ۱۳۶۸ تا یکشنبه ۱۱ تیر ۱۳۶۸ اعلام نمود تا تکلیف دولت آینده هرچه سریعتر مشخص شود.
در انتها موعد ثبت نام، معاون سیاسی وزیر کشور از ثبت نام ۷۹ نفر اطلاع داد و یک هفته بعد اسامی تنها دو نفر بعنوان کاندیدای نهایی اعلام شد: عباس شیبانی و آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، چهره هایی با دو جایگاه کاملا متفاوت؛ یکی نماینده سه دوره مجلس و دیگری رئیس سه دوره آن، یکی دارای مسئولیت های مختلف در دهه اول انقلاب و دیگری فعال سیاسی - حزبی قدیمی. یکی خطیب موقت نمازجمعه تهران و دیگری از مقتدایان به همان خطیب در همان نماز. نسبت متفاوتی که از اختلاف زیاد شهرت و مقبولیت دو کاندیدا خبر می داد و همین حقیقت مانع شکل گیری یک رقابت جدی میان دو کاندیدا و ایجاد هیجان و شور انتخاباتی در دوران تبلیغات شد. در عین حال عباس شیبانی با تکیه بر این که صرفا کاندیدا نشده تا انتخابات «یک نفره» نباشد، می اظهار داشت: مصلحت کشور اینست که آقای هاشمی که طی سه دوره، مجلس را به خوبی اداره کرده، همچنان در این سنگر بماند و آنرا حفظ کنند.
برنامه ها و شعارهای انتخاباتی هر دو نامزد، اما بر ضرورت بازسازی ویرانه ها و رفع صدمه های اقتصادی جنگ تحمیلی تاکید داشت. شیبانی بر پیشگیری از قطعی برق در صورت انتخابش اشاره می کرد و هاشمی رفسنجانی هم توسعه فعالیتهای اقتصادی، کشاورزی و صنعتی را محور برنامه های خود اعلام می کرد و می اظهار داشت: «بنا داریم آزادی های وسیعی در زمینه تجارت و تولید به مردم بدهیم.» اما فارغ از برنامه ها و شعارها و هم سوای کیفیت رقابت در این انتخابات، شخصیت و مواضع هاشمی رفسنجانی که از او چهره ای نسبتاً میانه رو ساخته بود سبب می شد عملا از سوی جناح راست و حتی جناح چپ برای انتخابات ریاست جمهوری بعنوان گزینه ای مطلوب درنظر گرفته شود.
مهدی کروبی دبیرکل وقت مجمع روحانیون مبارز صریحا از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی حمایت کرد و از حمایت مجمع روحانیون مبارز تهران از او خبر داد: «در مجمع روحانیون مبارز جلسه ای داشتیم و مساله کاندیداتوری آقای هاشمی رفسنجانی برای ریاست جمهوری عنوان شد که به اتفاق آرای افرادی که در جلسه حاضر بودند، اعلام می نماییم که کاندیدای ما برای احراز پست ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی است.» جامعه روحانیت مبارز هم با عنایت به عضویت هاشمی رفسنجانی در آن از یک سو و قرابت و نزدیکی دیدگاه های وی به جناح راست، بخصوص در دیدگاه های اقتصادی، از او حمایت کرد. پس از آن نوبت به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم رسید تا در اطلاعیه ای از مردم درخواست کند به هاشمی رفسنجانی «مرد تقوی، اندیشه، تجربه و عمل و یار صدیق آیت الله خامنه ای» رای دهند. جامعه اسلامی مهندسین، حزب موتلفه و دفتر تحکیم وحدت هم از دیگر تشکل هایی بودند که از هاشمی رفسنجانی حمایت کردند.
انتخابات پنجمین دوره ریاست جمهوری در فضایی بدون جنجال، ششم مردادماه ۱۳۶۸ همزمان با همه پرسی اصلاحات قانون اساسی، انجام شد که به موافقت ۹۷/۵ درصدی رای دهندگان با تغییر قانون اساسی رسید و البته پیروزی هاشمی رفسنجانی را هم به همراه داشت. در این دوره از انتخابات واجدان شرایط ۳۰ میلیون و ۱۳۹ هزار و ۵۹۸ نفر بودند که از این میان با حضور ۱۶ میلیون و ۴۳۹ هزار و ۲۴۱ نفر پای صندوق های رای، درصد مشارکت مردم به۵۴/۵ درصد رسید.
هاشمی رفسنجانی هم با کسب ۱۵ میلیون و ۵۳۷ هزار و ۳۹۴ رای که بیشتر از ۹۴ درصد کل آرای اخذشده را تشکیل می داد، منتخب پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شد؛ میزان آرایی که وی در رقابت با شیبانی به نام خود ثبت نمود تابحال در تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی بی سابقه باقی مانده است.
عباس شیبانی هم با کسب ۶۳۲ هزار و ۲۴۷ رای، توانست ۳.۸ درصد آرا را به خود اختصاص دهد که در قیاس با واجدان شرایط، ۲.۰۱ درصد را تشکیل می داد.
انتخاب هاشمی رفسنجانی به ریاست جمهوری سرآغاز عملی سازی سیاست های بازسازی کشور، تعدیل اقتصادی و رشد سرمایه گذاری و متاثرشدن طبقات فرودست از این شرایط بود که به با عنوان «دوره سازندگی» شهرت یافت. دوره ای که هرچند در آغاز با همراهی و خوشبینی همه گروههای سیاسی داخل نظام و اکثریت مردم روبه رو بود اما هرچه پیشتر رفت منتقدان بیشتری را به چشم دید تا در میانه راه و با آغاز دولت دوم هاشمی رفسنجانی این انتقادات، رنگ اعتراضات خیابانی را هم به خود گرفت. دورانی که با تاکید حداکثری بر توسعه اقتصادی و توجه حداقلی به دیگر مولفه های مورد انتظار جامعه همچون تأمین و حفظ آزادی های سیاسی و فرهنگی، زمینه ساز اقبال اکثریت جامعه به جناح چپ جمهوری اسلامی در خرداد ۷۶ شد.
منبع: محفل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب